ဒီမိုကေရစီအတြက္ ရုန္းကန္ၾက - အမွတ္စဥ္ (၆) မ်ိဳးသန္႕
ဒီမိုကေရစီအစိုးရျဖစ္ေနၿပီ၊ အေျပာင္းအလဲေတြရွိေနၿပီ၊ စသည္တို႕ကို ေၾကြးေၾကာ္ေလ့ရွိပါတယ္။ တကယ္တမ္းမွာ ဒီမိုကေရစီ ဆိုဒါဟာ ေၾကြးေၾကာ္ရန္ မဟုတ္၊ လက္ေတြ႕က်င့္သံုးရေသာ စနစ္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္၏ ဒီမိုကေရစီအတြက္ ရုန္းကန္ၾက စာစဥ္၏ အေရွ႕ပိုင္းေလာက္မွာ စၿပီး၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ရွိတယ္၊ မရွိဘူး စသည့္တို႕ကို ေလ့လာ တိုင္းတာ ႏိုင္ေသာ အခ်က္မ်ားကို တင္ျပထားခဲ့ပါတယ္။
ယခုတင္ျပလိုဒါက - အာဏာရွင္စနစ္ အေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္။
အာဏာရွင္တို႕၏ စရုိက္လကၡဏာမ်ားကို ရွင္းလင္းစြာ သိရွိထားလ်င္ အာဏာရွင္စနစ္အေၾကာင္းကို ေသခ်ာစြာ နားလည္ႏိုင္မွာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံက တိုင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ အာဏာရွင္စနစ္၏ေအာက္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနလာခဲ့၍ ကိုယ္ေတြ႕ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားရွိေနသည္ကို ကၽြန္ေတာ္အေနျဖင့္ သိရွိပါတယ္။ သို႕ေသာ္ ဒီေနရာတြင္ အာဏာရွင္စနစ္နဲ႕ ဒီမိုကေရစီစနစ္တို႕၏ မတူညီ ျခားနားခ်က္မ်ားကို တင္ျပလိုေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးသိပၸံဘာသာရပ္ကို ေလ့လာရာတြင္ ႏိုင္ငံတစ္ခုတြင္ အာဏာႀကီး (၃)ရပ္ျဖစ္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရးနဲ႕ တရားစီရင္ေရး တို႕ကို မည္သူေတြက ကိုင္တြယ္က်င့္သံုးေနပါသနည္း။ ဥပမာ- ျပည္သူလား၊ (ဒါမွမဟုတ္) လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး၊ (သို႕မဟုတ္) လူတစ္စုလား။ အကယ္၍ ယင္းအာဏာကို ျပည္သူကိုယ္တိုင္က(တိုက္ရိုက္၊
အာဏာရွင္ေတြဟာ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ထဲတြင္ အရပ္သား အေနျဖင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ စစ္သား အေနျဖင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။
သူတို႕၏ စရိုက္လကၡဏာေတြကို ၾကည့္လ်င္- ျပည္သူေတြကို အေၾကာက္တရားျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ အာဏာကို မိမိကိုယ္က်ိဳးႏွင့္ မိမိအာဏာတည္ၿမဲေရးအတြက္ ျပည္သူေတြကို ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း၊ ညႇဥ္းပန္းႏိွပ္စက္ျခင္းနဲ႕ သတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ားအထိ ျပဳလုပ္တတ္ ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကတိကို လြယ္လြယ္ေပးတတ္ၿပီး၊ ၎ ကတိကို လြယ္လြယ္ဖ်က္တတ္ပါတယ္။
တခ်ိဳ႕ဆိုလ်င္ သားစဥ္ေျမးဆက္အလိုက္ (သို႕မဟုတ္) လူတန္းစားအေပၚ (သို႕မဟုတ္) ဘာသာေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၀ါဒေတြအေပၚ အေျခခံလ်က္ အာဏာကို ျပည္သူလက္ထဲဆီသို႕ ေရာက္မသြားေစရန္၊ အုပ္စုဖဲြ႕ကာ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတတ္ပါတယ္။ ဥပမာေျပာရလ်င္- အေဖက သူစိတ္ခ်ရေသာ သားသမီးကို လည္းေကာင္း၊ အာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားေသာ စစ္ေရး (သို႕မဟုတ္) ႏိုင္ငံေရးပါတီေခါင္းေဆာင္က သူ႕စိတ္ႀကိဳက္ လူေတြကို ေရြးခ်ယ္ၿပီးေတာ့ မိမိတြင္ တည္ရွိေနေသာ အာဏာကို အပ္ႏွင္းထားတတ္ၾကပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပဲြေတြကို ဟန္ျပအျဖစ္သာ လုပ္တတ္ၿပီး၊ ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပစဥ္မွာ မဲခိုး မဲလိမ္မႈမ်ားျဖင့္ မိမိအတိုက္ခံေတြကို အႏိုင္ယူ တတ္ပါတယ္။ ထိုမွ်မက မိမိအတိုက္အခံေတြကို ကိုယ္အမူအရာ ႏႈတ္အမူအရာျဖင့္၊ (ဒါမွမဟုတ္) ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ျခင္းနဲ႕ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ားအထိပါ ျပဳလုပ္တတ္ၿပီး။ မီဒီယာေတြမွာ (သို႕မဟုတ္) လူျမင္ကြင္းေတြမွာလည္း သူတို႕ကို ျပည္သူေတြက အင္နဲ႕အားနဲ႕ေထာက္ခံေနသေရာင္ အၿမဲတမ္း ၀ါဒျဖန္႕ေလ့ရွိပါတယ္။
သမိုင္းေနာက္ခံ
ကမၻာသမိုင္းတြင္ အာဏာရွင္စနစ္ေပၚထြန္းခဲ့ဒါကို ျပန္ၾကည့္လ်င္ ေယပူယ်အားျဖင့္ အဓိပၸါယ္သံုးမ်ိဳး ေပၚထြက္ႏိုင္ပါတယ္။
(၁) ရိုမန္ အာဏာရွင္ေတြ၊ ရိုမန္ ဧကရာဇ္ေတြဆိုေသာ အေနာက္ႏိုင္ငံသမိုင္းေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ ၾကားဖူး၊ ဖတ္ဖူးၾကမွာပါ။ သူတို႕ေခတ္က သူတို႕တကယ္ အာဏာရွင္စံစြာ အာဏာကို သံုးတဲ့ေနရာမွာ အေရးေပၚအေျခအေနေတြျဖစ္လာမွာသာ အာဏာကို လံုး၀ႆုံ သံုးေလ့ ရွိတတ္ပါတယ္။ ခရစ္ေတာ္မေပၚမီွ (၂)ရာစု အစမွ ေနာက္ပိုင္းေတြမွာ တကယ့္ အာဏာရွင္ႀကီးေတြရယ္လို႕ မေတြ႕ရပါဘူး။ ဒီေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ရုိမန္ဧကရာဇ္ေတြဟာ တကယ့္ အာဏာရွင္အျဖစ္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႕အာဏာကို သံုးခဲ့ရာမွာ က်ိဳးေၾကာင္း ဆင္ျခင္မႈ မျပဳပဲ စိတ္ထင္ရာစိုင္းၿပီး သံုးခဲ့ဒါေတြေတာ့ မရွိခဲ့ၾကပါဘူး။ ၎အာဏာမ်ိဳးကို သံုးစဲြ လိုက္ရလ်င္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အက်ိဳးဆက္ေတြကို ရိုမန္ ဧကရာဇ္ေတြက တာ၀န္ယူခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဒီလို အာဏာကို သံုးသည့္ အခါတြင္ မွန္ကန္မႈမ်ား ရွိ၊ မရွိ ျပန္ျပန္လွန္လွန္ သံုးသပ္၍ လိုအပ္သည္မ်ားကို ဆင္ျခင္းၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ခဲ့ရပါတယ္။
(၂) အာဏာရွင္စနစ္ဆိုဒါ အစိုးရအာဏာကို လူတစ္ေယာက္ (သို႕မဟုတ္) လူတစ္စုကသာ ခ်ဳပ္ကိုင္ျခယ္လွယ္ေနျခင္းျဖစ္
(၃) အာဏာရွင္စနစ္တြင္ လူတစ္ေယာက္ (သို႕မဟုတ္) လူတစ္စုသည္ ဥပေဒအရ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အေျခခံဥပေဒက ေသာ္လည္းေကာင္း (သို႕မဟုတ္) အျခားေသာ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးအရေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ႏို္င္ငံတစ္ခုတြင္ အာဏာကို ကန္႕သတ္ခ်က္မရွိ က်င့္သံုးႏိုင္မႈမ်ား ရွိေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
(၂၀)ရာစုနဲ႕(၂၁)ရာစု အေစာပိုင္းေတြမွာ သက္ဦးစံပိုင္ပေဒသရာဇ္စနစ္ပံုစံ
ႏိုင္ငံေရးသိပၸံဘာသာရပ္ကို ေလ့လာေနသူေတြအတြက္ေတာ့-
အာဏာရွင္စနစ္ျဖင့္ တည္ရွိေနေသာ အစိုးရအာဏာသည္ မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူေတြက အခ်ိန္မွန္မွန္က်င္းပေသာ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားမွ အပ္ႏွင္းထားသည့္ အာဏာမဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႕ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ႀကီး ဆန္က်င့္ေနေၾကာင္းကို အၿမဲတမ္းေထာက္ျပေလ့ရွိ ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အာဏာရွင္ေတြဟာ မိမိအာဏာတည္ၿမဲေရးအတြက္ မိမိ၏ အာဏာအေျခခံ အေဆာက္အအံုကို ခိုင္မာသည္ထက္ ခိုင္မာေစေရးအတြက္ပဲ- အၿမဲစိတ္၀င္စားၿပီး၊ ျပည္သူအက်ိဳးအတြက္ လံုး၀ စိတ္၀င္စားမႈ မရွိေပ။
၁၉၃၀၊ ၁၉၄၀ႏွင့္ ၁၉၅၀ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားတြင္ ကမၻာေပၚမွာ အာဏာရွင္အမ်ိဳးမ်ိဳးေပၚေပါက္ခဲ့
တစ္ခ်ိဳ႕အာဏာရွင္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံ၏ အေျခခံဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္းဒါေတြ၊ လ်စ္လ်ဴရႈဒါေတြ၊ေနာက္ၿပီးေတာ့ အေျခခံဥပေဒအတြင္းမွာ သူတို႕၏ တရား၀င္လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို သက္မွတ္ေပးထားရဒါေတြ စသည္တို႕ကိုရွိေနေၾကာင္းကို ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ အေျခခံဥပေဒအရ အာဏာရွင္အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးထားမႈ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္က- တကယ္တမ္းမွာ ႏိုင္ငံအတြင္း အေရးေပၚ အေျခအေနေတြျဖစ္လာသည့္အခါ ၾကမွသာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အာဏာႀကီး(၃)ရပ္ကို သမၼတ (သို႕မဟုတ္) စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္က အာဏာရွင္အျဖစ္ မိမိစိတ္ႀကိဳက္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ အေျခခံဥပေဒအရ အဲဒီလို အာဏာႀကီး (၃)ရပ္ကို က်င့္သံုးဖို႕ဆိုဒါဟာ အေရးေပၚ အေျခအေနျဖစ္လာ မွသာ က်င့္သံုးပိုင္ခြင့္ ရွိေပမယ့္ အကန္႕အသတ္ေတြေတာ့ ေသခ်ာစြာရွိေနပါတယ္။ ျပည္သူ၏ အခြင့္အေရးမ်ားကို ထိခိုက္မႈ မရွိေအာင္ ဥပေဒျပဳအဖဲြ႕နဲ႕ တရာစီရင္းေရးအဖဲြ႕မ်ားက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာပိုင္မ်ားကို အၿမဲတမ္း စစ္ေဆးေမးခြန္းထုတ္ၾကပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာပိုင္မ်ားဖက္ကလည္း အဲဒီေမးခြန္းမ်ားအတြက္ ခိုင္လံုေသာ မွန္ကန္သည့္ အေျဖမ်ားျဖင့္ အစဥ္သင့္ ေျဖရွင္းႏိုင္ရပါတယ္။
ယင္းအာဏာကို က်င့္သံုးေသာသူသည္ ၎ရာထူးသက္တမ္းအတြင္းမွာသာ ထိုအာဏာမ်ိဳးကို က်င့္သံုးႏိုင္ၿပီး၊ ေရြးေကာက္ပြဲ မ်ားကို ေရွာင္ရွား၍ မရေပ။ ထို႕အျပင္ ယင္းကဲ့သို႕ အာဏာမ်ိဳးက်င့္သံုးခြင့္ ရွိသည့္ (အေမရိကန္) သမၼတမ်ိဳး ဆိုလ်င္ သက္တမ္းျပည့္ (၂)ႀကိမ္ပဲ ယူခြင့္ ရွိေၾကာင္းကို အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္ (၂၂) တြင္ ျပင္ဆင္ခ်က္အျဖစ္ ထည့္သြင္းထားဒါကို ေတြ႕ရွိရမွာပါ။
ဥပမာေျပာရလ်င္-အေမရိကန္ႏိုင္ငံ
- အေမရိကန္သမိုင္းမွာ သမၼတ ေအဗရာဟမ္ လင္ကြန္း လက္ထက္တြင္ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနေသာ အခ်ိန္ျဖစ္၍- သူ၏ သမၼတအာဏာကို အျပည့္အ၀ အသံုးခ်ခဲ့ပါတယ္။ ေတာင္ပိုင္းနဲ႕ ေျမာက္ပိုင္း ျဖစ္ေနေသာ စစ္ပဲြမွာ သမၼတ တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ယူနီယံ (ျပည္ေထာင္စု)ကို မပ်က္ျပားသြားေအာင္ ကာကြယ္ခဲ့ရဒါေတာ့ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။
ထို႕ေၾကာင့္ သမၼတအာဏာျဖင့္ ကြန္ဖက္ဒရိတ္မ်ား (အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွ ခဲြထြက္လိုေသာ ျပည္နယ္မ်ား၊ (၁၁) ျပည္နယ္)ကို ဖမ္းဆီးခဲ့ဒါေတြ၊ ထိန္းသိမ္းခဲ့ဒါေတြနဲ႕ ၎အက်ဥ္းသားမ်ားအတြက္ တရားဥပေဒအရ တရားရုံးေတြမွာ တရားသူႀကီးမ်ားမွ လြတ္လပ္စြာ အပစ္ ရွိ မရွိ စစ္ေဆးပိုင္ခြင့္မ်ား၊ အကယ္၍ အပစ္ မရွိလ်င္ လႊတ္ေပးႏိုင္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ား စသည္တို႕ကို ပိတ္ပင္ ခဲ့ဒါေတြရွိရမွာပါ။
ဒါေပမယ့္ ကြန္ကရက္အေနျဖင့္ ၎သမၼတအာဏာကို ျပန္လည္ စစ္ေဆးမႈနဲ႕ တရားေရးဆိုင္ရာကလည္း စမ္းစစ္ သံုးသပ္မႈမ်ား ကိုေတာ့ ျပန္၍ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား ရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး သမၼတအေနျဖင့္ ဆက္လက္ၿပီး၊ အခ်ိန္မွန္မွန္ က်င္းပေသာ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားကို ေရွာင္လဲြ၍ မရ၊ ျဖတ္သန္းရပါတယ္။
- ကမၻာစီးပြားေရးပ်က္ ကပ္ဆိုက္ေနၿပီး၊ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးျဖစ္ပြားေနေသာ ကာလ ထိုသို႕ေသာ အေျခအေနႏွစ္ရပ္ေအာက္မွာ သမၼတ ဖရင္ကလင္ ဒီ ႐ုစဗဲ့အေနျဖင့္ သာမန္ မဟုတ္ေသာ အာဏာမ်ိဳးကို သံုးခဲ့ပါတယ္။ လူတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားနဲ႕ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းဆိုင္ရာတြင္ အစိုးရက စြတ္ဖက္မႈမပါေသာ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုလုပ္ကိုင္ခြင့္မ်ား စသည္တို႕ကို သမၼတအာဏာျဖင့္ ယာယီရပ္ဆိုင္းထားခဲ့ ပါတယ္။ ဘဏ္ေတြကို ပိတ္ထားရဒါေတြ၊ ဘဏ္ေတြ၏ ေငြေၾကး အၾကပ္အတည္းမ်ားကို ေျဖရွင္းခြင့္အပါအ၀င္ အေျခခံဥပေဒ၏ အျခားေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကို ကန္႕သတ္ခဲ့ ဒါေတြရွိပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဂ်ပန္ေတြ၏ စစ္ေရးတိုက္ခိုက္မႈမ်ားရွိ္လာၿ
ဒါေတြဟာ အေျခခံဥပေဒျဖင့္ သမၼတအာဏာကို အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းႏိုင္ေရးအတြက္ ႀကီးမားေသာ စိန္႕ေခၚမႈႀကီးတရပ္ပါ။ ထို႕ေၾကာင့္ လူတစ္ကို အာဏာကို ယင္းကဲ့သို႕ လြန္ကဲစြာေပးထားေသာေၾကာင့္ အျပန္အလွန္ထိမ္းေက်ာင္းႏိုင္ေရး
ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံက ဥပမာကေတာ့- သိပ္စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းပါတယ္။ အေၾကာင္းက ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကေန ဟစ္တလာလို အာဏာရွင္တေယာက္ရယ္လို႕ေပၚေပါက္
၎အေျခခံဥပေဒထဲမွာ သမၼတ၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္တရပ္က သမၼတသည္ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ကို မတိုင္ပင္ဘဲ အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္ေသာ အာဏာရွိခဲ့တဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ထို႕အခ်က္ေၾကာင့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေ၀မာရီပတ္ဘလစ္(ခ္)စနစ္ႀကီးတခုလံ
ဂ်ာမဏီ သမၼတ၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္သည္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ေရြးခ်ယ္ခန္႕အပ္ ပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ထိုအခ်က္ေၾကာင့္ ဟစ္တလာသည္ သူကို ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ေရြးခ်ယ္ရန္ သမၼတကို ဖိအားေပးႏိုင္ခဲ့ၿပီး၊ သူအာဏာရွင္ျဖစ္လာေစဖို႕အတြက္ ဒီအေျခအေနကို ေကာင္းေကာင္းႀကီး အသံုးခ်ႏိုင္ခဲ့တယ္လို႕ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ သမိုင္းကိုေလ့လာသူေတြက မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။
ျဖစ္စဥ္က ဒီလိုပါ။
၁၉၁၉ခုႏွစ္တြင္ ဟစ္တလာသည္ ဂ်ာမန္အလုပ္သမားပါတီ၀င္ျဖစ္လာခဲ
ကမၻာစီးပြားေရးပ်က္ကပ္ေၾကာင့္ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံတြင္လည္း စီးပြားေရး ကပ္ဆိုးႀကီး ဆိုက္ေရာက္ေနသည့္ အခ်ိန္ျဖစ္ေနေတာ့၊ ဟစ္တလာဟာ ၎အတြက္ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အခြင့္အလမ္းႀကီးတရပ္အျဖစ္ ရရွိလာခဲ့ပါတယ္။ ၾကမၼာငင္ခ်င္ေတာ့ ၁၉၃၃ ဂ်ာမန္ျပည္သူမ်ားနဲ႕ ဂ်ာမန္ႏိုင္ငံကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး အက္ဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္က ေရးဆဲြေပးလိုက္ၿပီး၊ သမၼတက မတ္လ၂၃ ၁၉၃၃တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးေပး လိုက္ရာမွ ေ၀မာရီပတ္ဘလစ္(ခ္) (ေခၚ) ကိုယ္စားျပဳ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီစနစ္ ပ်က္သုဥ္းရန္အစ ျဖစ္လာခဲ့ေလတယ္။
ယင္းႏွစ္ထဲမွာပဲ- နာဇီပါတီဟာ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ မဲအျပတ္အသတ္မႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ေနရာအမ်ားဆံုးရခဲ့ေလေတာ့၊ နာဇီပါတီေခါင္းေဆာင္ ဟစ္တလာ၏ အရွိန္အ၀ါသည္ ျမင့္မားလာ၍ သမၼတက သူကို ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ခန္႕အပ္ရေတာ့တယ္။ ဟစ္တလာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာဒါနဲ႕အတူ မဆိ
၁၉၃၄ႏွစ္တြင္ သမၼတ ေပါ(လ္) ဗန္(န္) ဟင္ဒန္ဘာ(ဂ္) ေသဆံုးသြားရာ သမၼတေနရာမွာ လစ္လပ္ေန၍ ဟစ္တလာသည္ ႏိုင္ငံ၏ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္သို႕ ခိုင္မာစြာ ေရာက္ရွိသြားရာ ဂ်ာမဏီသည္ ေ၀မာရီပတ္ဘလစ္(ခ္)ကေန နာဇီ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံအျဖစ္သို႕ေရာက္
အေျခခံဥပေဒျဖင့္အတြင္းရွိ ဒီမိုကေရစီစနစ္တည္ရွိေနခဲ့လ်င္ေ
အၾကမ္းနည္းျဖင့္(သို႕မဟုတ္) အေျခခံဥပေဒႏွင့္ မညီၫြတ္ေသာ နည္းျဖင့္ အစိုးရေျပာင္းလဲျခင္း(သို႕မဟုတ္
စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းမႈေၾကာင့္ အစိုးရတရပ္ကေန ေနာက္အစိုးရတရပ္ျဖင့္ ရုတ္တရက္ အစားထိုးလိုက္ျခင္းျဖင့္ အရပ္သား (သို႕မဟုတ္) စစ္ေကာင္စီက အာဏာရရွိ လာဒါမ်ိဳးပါ။ ဒါမ်ိဳးဟာ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ ျပည္တြင္း စစ္ျဖစ္ပြားရသည္အထိ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အာဏာသိမ္းမႈကို ဆန္က်င့္ၿပီး၊ က်န္ရွိေနေသာ စစ္တပ္ (သို႕မဟုတ္) ပါလီမန္တို႕က ျပန္လည္ အာခံ တိုက္ခိုက္မႈေတြ မရွိဒါေတြကိုလည္း ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။
၁၉၅၀နဲ႕ ၂၀၀၀ခုႏွစ္မ်ားအၾကားမွာ အစိုးရကို ျဖဳတ္ခ်မႈ (သို႕မဟုတ္) အာဏာသိမ္းမႈမ်ားကို အာဖရိကႏိုင္ငံမ်ားမွာ အမ်ားဆံုးေတြ႕ရွိရ မွာပါ။ အာဖရိကႏိုင္ငံေပါင္း ၄၇ႏိုင္ငံရွိသည့္အနက္ ၃၃ႏိုင္ငံအတြင္း (၈၅) ႀကိမ္ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီထဲက အမ်ားစုက အေနာက္အာဖရိကတြင္ (၄၂) ႀကိမ္ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ အျပဳတ္ခ်ခံရေသာ အစိုးရေတြက အရပ္သားအစိုးရမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး (၂၇) ႀကိမ္ကေတာ့ စစ္အစိုးရေတြကို ျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးထြက္ သံယို ျဖစ္ခဲ့ဒါက (၅) ႀကိမ္ျဖစ္ပြားခဲ့ဒါကိုေတြ႕ရွိ
အစိုးရတရပ္ကို အာဏာသိမ္း၊ အင္အားသံုးၿပီး ရုတ္တရက္ျပဳတ္ခ်ၾကသည့္ ရာခိုင္ႏႈန္းကေတာ့ ယခုအခါ ကမၻာေပၚမွာ က်ဆင္းလာခဲ့ပါၿပီ။ အေၾကာင္းကေတာ့ အဲဒီလို အစိုးရကို ေျပာင္းလဲပံု ေျပာင္းလဲနည္းဟာ အမတန္အႏၱာရာယ္ႀကီးမားၿပီး၊ အာဏာသိမ္းသူေတြအတြက္ေရာ၊ တိုင္းျပည္အတြက္ပါ သက္ေရာက္မႈေတြက အင္မတန္ ျပင္းထန္တတ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းမႈဆိုလ်င္ေတာ့- ပံုမွန္အားျဖင့္ အာဏာကို ေရရွည္ ထိမ္းမထားပဲ၊ လက္ခံႏိုင္ေသာ အရပ္သားေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးထံ အာဏာျပန္လဲႊေပးလိုက္ဒါေတြရွိသလိ
ႏို္င္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ေတြက ဒီလို စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းမႈေတြကို သံုးသပ္ရာ အတန္းအစား(၃)မ်ိဳးကို ေလ့လာေတြ႕ရွိထားပါတယ္။
(၁) အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္သစ္တရပ္အတြက္ အာဏာသိမ္းမႈ။
ေတာ္လွန္ေရးတပ္မေတာ္က အစဥ္အလာအရ အုပ္ခ်ဳပ္ေနေသာ (သက္ဦးစံပိုင္) အစိုးရတရပ္ကို ျပဳတ္ခ်ၿပီး၊ ၎အစိုးရေနရာမွာ အရာရွိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ျဖင့္ အစားထိုးလာျခင္း။ ၎အာဏာသိမ္းမႈကို စစ္တပ္ထဲမွာ အရာရွိအလတ္နဲ႕ အရာရွိအငယ္တန္းမ်ားက ျပဳလုပ္ တတ္ၾကပါတယ္။ ဥပမာ-၁၉၁၁က တရုပ္ျပည္၊ ၁၉၄၄က ဘူးေဂးရီယား၊ ၁၉၅၂က အီဂ်စ္၊၁၉၆၀က တူရကီ၊၁၉၆၇က ဂရိ၊ ၁၉၆၉က လစ္ဗီးယား၊ ၁၉၇၄က ေပၚတူဂီ၊ ၁၉၈၀က လိုက္ေဘးရီးယားစေသာ ႏိုင္ငံမ်ားမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။
(၂) ေစာင့္ေရွာက္လိုေသာ အာဏာသိမ္းမႈ။
အာဏာသိမ္းသူေတြက ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိျဖင့္ တိုင္းျပည္ၿမိဳ႕ရြာၿငိမ္၀ပ္ပိျ
(၃) တစ္ခ်က္လႊတ္ တားျမစ္ပိတ္ပင္ေသာ အာဏာသိမ္းမႈ။
စစ္တပ္က ေရြးေကာက္ခံအစိုးရတခုကို ျပဳတ္ခ်သည့္အတြက္ ျပည္သူေတြ၏ စုစည္းအင္အားျပေတာင္းဆို ဆန္႕က်င့္လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္းနင္း ၿဖိဳခဲြျခင္းမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး ျပည္သူေတြ၏ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာေတာင္းဆိုမႈမ်
အႏွစ္ခ်ဳပ္ေျပာရလ်င္ အေျပာင္းအလဲဆိုဒါ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတတ္ပါတယ္။ အာဏာရွင္စနစ္မွ ဒီမိုကေရစီစနစ္ဆီသို႕ (ဒါမွမဟုတ္) ဒီမိုကေရစီစနစ္ျဖစ္တည္ေရး (သို႕မဟုတ္) ဒီမိုကေရစီတည္တံ့ေရး စသည္တို႕အတြက္ အၿမဲတမ္းဆိုသလို အရိပ္တၾကည့္ၾကည့္ျဖင့္ ျပည္သူလူထုတရပ္လံုးက မိမိတို႕အက်ိဳးအတြက္လူပ္ရွားေပး
အဲဒီလိုအေျခအေနေတြအတြက္ ျပည္သူ႕အာဏာလႈပ္ရွားမႈျဖင့္ ျပည္သူလူထုကိုယ္တိုင္ မိမိႀကိဳက္ႏွစ္သက္ေသာ ေခါင္းေဆာင္အတြက္ လႈပ္ရွားမႈထဲတြင္ ပါ၀င္လာဒါေတြလည္းရွိတတ္ပါတယ္။ အစိုးရေခါင္းေဆာင္ အေျပာင္းအလဲမ်ားတြင္ (သမၼတ) ေရြးေကာက္ပဲြေတြတြင္ အရႈံးအႏိုင္ဆိုင္ရာ အျငင္းပြားမႈမ်ား- ဥပမာ- ၁၉၈၆က ဖလစ္ပိုင္နဲ႕ ၂၀၀၄က ေဂ်ာ္ဂ်ီယာတို႕တြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေ
ျပည္သူလူထုက မိမိကံက်မၼာကို မိမိကိုယ္တိုင္ ဖန္တီးႏိုင္ငံေရးအတြက္ ျပည္သူကိုယ္တိုင္ ႏိုင္ငံေရးႏိုးၾကားစြာပါ၀င္ႏို
ျပည္သူနဲ႕ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲ အေျပာင္းအလဲ လုပ္ခ်င္ပါေစ။ ဒီလိုအေျပာင္းအလဲေတြကို စစ္တပ္က လက္မခံဒါေတြလည္း ရွိတတ္ၿပီး၊ အေျပာင္းအလဲကို ေအာင္ျမင္စြာျဖစ္လာရန္အတြက္ စစ္တပ္က မိမိတာ၀န္နဲ႕အခန္းက႑ကို နားလည္းၿပီး၊ ႏိုင္ငံေရးထဲတြင္ မပါ၀င္ဒါေတြ၊ (ဒါမွဟုတ္)ျပည္သူ႕ဆႏၵကို ျဖည့္ဆီေပးမည့္ ေခါင္းေဆာင္ကို ေထာက္ခံ ဒါေတြလည္း ရွိပါတယ္။
အဓိကက ႏိုင္ငံေရးျပႆနာမ်ားကို ႏိုင္ငံေရးနည္းျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားက ျပည္သူ႕အက်ိဳးအတြက္ ေျဖရွင္းႏိုင္ခြင့္ ရရွိႏိုင္ေရးက အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီဆိုဒါ လူတိုင္းက မိမိတာ၀န္ကို မိမိသိရွိနားလည္ၿပီး၊ ကိုယ့္အလုပ္ကိုယ္လုပ္ႏိုင္ရန္ျ
ဆက္ရန္....ေမွ်ာ္...
No comments:
Post a Comment